امسال اکثر ما اتش‌بازی سال نو شهرهای مختلف دنیا را توسط اشنایانمان در فضای مجازی دیده‌ایم. کمتر کسی از ما طعم جدایی از عزیزانش به علت مهاجرت را تجربه نکرده است. . مهاجرت مدتی است که با نام ایرانی گره خورده است. جمعیت ایرانیان خارج از وطن حدود ۷ میلیون برآورد شده است.
آموزش‌های نسل قدیم مهاجران مبنی بر ارتباط حداقلی با ایرانیان دیگر منسوخ شده وبیشتر از قبل شاهد شکل‌گیری اجتماع ایرانی‌ها در دنیا هستیم ولی با این حال شکافی میان داخل نشینان وخارج نشینان مشاهده می‌شود. شرایط دشوار فعلی در ایران وآرزوی دیرینه مهاجرت باعث شده تا ایرانیان داخل، تاب شنیدن هرگونه اعتراض وشکایتی را از ایرانیان خارج نشین نداشته باشند. این در حالی است که صداقت مهاجران در مورد توصیف شرایط زندگی شان به مراتب بیشتر از قبل شده واین خود به شکل‌گیری دیدگاه واقع بینانه‌تری نسبت به مهاجرت، می‌انجامد. یکی از علت‌های این عدم تاب آوری درک نکردن شرایط مهاجر است. زمانی که عزیز شما مهاجرت می‌کند شما با یک نفر خداحافظی میکنید ولی او با تمام افراد زندگیش، یک عمر خاطره، خانه ووطنش خداحافظی می‌کند.
مهاجرت برای اولین بار در شرایطی قرار می‌گیرد که شرایط أقامتش، خانه‌اش، در بعضی موارد منبع درآمد وبه طور کلی آینده‌اش در حاله‌ای از ابهام قرار می‌گیرد وتلاشش برای به دست آوردن آنها با کمترین ارتباطات وبه زبانی بیگانه است. بعد از فرآهم کردن بدیهیات زندگی، مهاجر با مواردی چون تبعیض، عدم تعلق، تنهایی و افسردگی نیز مواجه است.
مورد بعدی اجازه اظهار نظر ندادن به خارج نشینان در مورد مسائل اساسی ایران است. فرد ایرانی هر جای جهان که باشد حق دارد که در مورد وطنش دغدغه مند باشد واظهار نظر کند. البته به نظر می‌رسد که مهاجرین چند سال به علت دسترسی انحصاری به اخباری که اغلب اخبار ناگوار است ارتباطشان را با ایران امروز از دست می‌دهند و فاصله‌ای بین آنها و داخل نشینان ایجاد می‌شود.ارتباط گرفتن و بررسی اخبار با ایرانیان داخل قطعاً به کمتر شدن این فاصله کمک خواهد کرد.
از آن سو مسئله دیگری که باعث این کدورت و دوری شده، نگاه بالا به پایین مهاجران به داخل نشینان است. نگاهی عاقل اندر سفیه که ماندن در ایران را محکوم می‌کند و فقط به کسی حق اعتراض می‌دهد که امکان مهاجرت ندارد. پاسخ به این سوال که حتی در شرایط فعلی رفتن یا ماندن صحیح است بسیار پیچیده، در بعضی موارد نوعی قمار محسوب می‌شود و از شخصی به شخص دیگر متفاوت است.
با این وجود نیاز ایرانیان مهاجر به ارتباط با هم‌وطنان خود بیش از همیشه به نظر می‌رسد. شبکه‌های مجازی احساس تعلق را در مهاجرین تقویت می‌کنند و مهاجران نیز با به اشتراک گذاشتن تجربیاتشان به وصل بودن ایرانیان به آنچه در دنیا می‌گذرد، کمک می‌کند.
احترام به تصمیم مهاجرت و یا ماندن لازمه این ارتباط است و بله هر کدام از این انتخاب‌ها سختی‌های بسیار در پیش دارد. در نهایت جای خالی یک درک متقابل در رابطه ایرانیان داخل و خارج احساس می‌شود. بارها به هنگام یک شادی ملی و یا یک غم و اعتراض ملی شاهد همدلی بین ایرانیان سراسر دنیا بوده‌ایم. ایران امروز منحصراً به مرزهای فیزیکی محدود نیست و ایرانی بودن صرفاً به باقی ماندن در وطن محدود نمی‌شود. آفتاب مدتی است که در ایران غروب نمی‌کند.
نیلوفر مردی‌ها
روان‌تحلیلگر
